آقای غفاری که تصمیم داشت در ۶ ماه اول سال قبل، یک واحد مسکونی خریداری کند؛ با شکستی بزرگ در تصمیمات سرمایه‌گذاری خود مواجه شد. براساس برآوردهایی که آقای غفاری از بررسی روندهای سال‌های گذشته در حوزه‌های ارز و مسکن داشت، پیش‌بینی کرده بود که می‌تواند با فروش ۵۰۰ هزار دلار خود به قیمت ۲۸ هزار تومان، اقدام به خرید مسکن در منطقه مورد نظر خود بکند.اما در بازه زمانی مدنظرش، شاهد کاهش قیمت ارز در کشور بود ولی قیمت مسکن روند صعودی را در پیش گرفت و آقای غفاری از خرید مسکن بازماند. در واقع آقای غفاری در نظر نگرفته بود که او توانایی پیش‌بینی دقیق اتفاق‌های آینده را ندارد و همواره سرمایه‌گذاری و تصمیماتی که در آینده قابل اجرا هستند، با ریسک و نااطمینانی همراه خوهند بود.علت تغییرات قیمتی که باعث شد آقای غفاری نتواند به هدف‌گذاری خود دست یابد، تحت عنوان نظریه قوی سیاه پوشش داده می‌شود.
سرفصل‌های این مقاله
نظریه قوی سیاه به اتفاق‌هایی اشاره می‌کند که ویژگی‌های زیر را داشته باشد:
اتفاقاتی به شدت نادر، غیرقابل پیش‌بینی و بسیار دورتر از میانگین با احتمال وقوعی بسیار ناچیز ولی بسیار تأثیرگذار. به بیان دیگر، پیشامدهایی در چارچوب نظریه قوی سیاه قرار می‌گیرند که احتمال وقوع آن‌ها از دیدگاه ما بسیار پایین است اما در صورت وقوع اثرات بسیار قویی را در پی خواهند داشت.
در واقع، نظریه قوی سیاه به ریسک‌های خاصی اشاره دارد که احتمال وقوع آن‌ها بسیار کم است، آن قدر کم که حتی ممکن است غیرقابل پیش‌بینی و شناسایی باشند اما در صورت وقوع، تأثیرات قابل‌توجهی دارند و بعد از رخ‌دادن به صورت نامناسبی توجیه می‌شوند.
در واقع به این موضوع اشاره دارد که افراد قبل از وقوع پدیده‌های قوی سیاه هیچ ایده‌ای از احتمال رخ دادن آن ندارند، بنابراین بعد از مشاهده آن، سعی می‌کنند تا به نحوی دلیل این رخداد پیش‌بینی نشده را توجیه کنند و به گونه‌ای جلوه دهند که این رویداد قابل پیش‌بینی بوده است.
نظریه قوی سیاه، توسط نسیم نیکلاس طالب (Nassim Nicholas Taleb) در کتابی تحت همین عنوان معرفی شد و مورد بررسی قرار گرفت. این کتاب، به عنوان یکی از تأثیر‌گذارترین کتاب‌ها از زمان جنگ جهانی دوم شناخته شده و در مورد تأثیر شدید پدیده‌های غیرقابل پیش‌بینی و تلاش انسان‌ها برای جستجوی توضیحی ساده برای تشریح این پدیده‌ها صحبت می‌کند.
هدف نظریه قوی سیاه چیست؟
هدف این نظریه، توضیح موقعیت‌هایی است که به صورت خارق‌العاده و غیرمنتظره‌ای رخ می‌دهند و تأثیرات قابل توجه و گاهی جبران‌ناپذیری دارند. اما انسان‌ها پس از برخورد با چنین موقعیت‌هایی سعی دارند به گونه‌ای جلوه دهند که این حوادث قابل پیش‌بینی بوده و آن را به صورت نامناسبی توجیه می‌کنند. ولی واقعیت امر این است که انسان‌ها قدرت پیش‌بینی مسایل پیچیده در آینده و بررسی روندهای گذشته را به طور دقیق ندارند.
آیا می توان قوی سیاه را تشخیص داد؟
نسیم طالب، در کتاب خود بیان می‌کند که پدیده قوی سیاه، ویژگی‌های زیر را دارد:
پدیده‌ای که رخ می‌دهد، برای آن فرد، یک اتفاق غیرمنتظره و خارق‌العاده به حساب می‌آید که تاکنون و در آن مقطع زمانی با آن مواجه نشده بود.
پدیده قوی سیاه، اثرات قابل توجه و گاهی جبران‌ناپذیری را با خود به همراه دارد.
پس از رخ دادن این پدیده، آن فردی که در حال تجربه این اتفاق است، سعی بر این دارد، به گونه‌ای نشان دهد که منتظر رخ دادن آن بوده و علت به وجود آمدن آن را به گونه‌ای توجیه کند.
در این جا ممکن است این سؤال برایتان مطرح شود که در طول تاریخ چنین پدیده‌هایی با این ویژگی‌ها رخ داده‌اند و در صورتی که تاریخ شاهد این پدیده‌ها بوده، چه مواردی را می‌توان در این نظریه جا داد؟
به طور کلی، می‌توان وقوع هر نوع جنگ و حملات نظامی، بلایای طبیعی مانند سیل، زلزله و گردباد، آتش‌سوزی‌های مهیب و انفجار و … که به طور معمول و در برنامه‌ریزی‌های ما برای انجام پروژه‌ها در نظر گرفته نمی‌شوند را به عنوان قوی سیاه در نظر گرفت.
بنابراین کاملأ قابل حدس و پیش‌بینی هست که چنین پدیده‌هایی در طول تاریخ رخ داده و افراد و سازمان‌های مختلفی را با خود درگیر کرده است.
مثال هایی از پدیده قوی سیاه در طول تاریخ
در طول تاریخ شاهد اتفاق‌های بی‌شماری بوده‌ایم که تا پیش از وقوع؛ قابل پیش‌بینی نبوده‌اند و پس از اتفاق افتادن، اثرات زیاد و گاهی جبران‌ناپذیری را بر بدنه پروژه‌ها وارد کرده‌اند. از جمله این موارد می‌توان به نمونه‌های زیر اشاره کرد:
جنگ جهانی اول
جنگ جهانی دوم
حادثه ۱۱ سپتامبر
حباب دات‌کام
سقوط بازار مسکن در سال ۲۰۰۸
ابرتورم زیمباوه
شیوع بیماری کووید-۱۹
آیا قوی سیاه، همیشه فاجعه بار خواهد بود و فقط به اتفاقات نامحتمل منفی، قوی سیاه می گویند؟
جواب این سؤال خیر است. این پدیده لزومأ شامل حوادث و اتفاقات نامحتمل منفی نیست. بلکه پدیده‌های مثبتی نیز در طول تاریخ رخ داده‌اند که وقوع آن‌ها نامحتمل بود ولی اتفاق افتادند. مانند کشف پنی‌سیلین، اینترنت و …
علت نام گذاری این پدیده به نام قوی سیاه چه بوده است؟
تا یک دوره‌ای از تاریخ، انسان‌ها فکر می‌کردند که در جهان فقط یک نوع قو وجود دارد و آن هم قوی سفید است. اما با مشاهده قوی سیاه در استرالیا باور انسان‌ها تغییر کرد و آن‌ها دریافتند که قوهای سیاه نیز در دنیا وجود دارند که تاکنون پذیرش آن، برای این افراد، خارج از تصور بود.
آن‌ها قوی سفید را پرنده‌ای سفید و مظهر پاکی تصور می‌کردند ولی قوی سیاه را به دلیل عدم شناخت کافی از آن، نماد شر می‌دانستند.
نسیم طالب، در کتاب قوی سیاه خود، با کمک علم آمار و احتمال، از اسطوره قدیمی قوی سیاه برای کمک به تصمیم‌گیری بهتر و درست‌تر استفاده کرد. در واقع، او به دنبال این بود تا به افراد کمک کند که بتوانند با پدیده‌های نامطلوب مقابله کنند.
چگونه می توانیم با پدیده قوی سیاه مقابله کنیم؟
نظریه قوی سیاه به دنبال این نیست که به افراد در پیش‌بینی حوادث غیرمترقبه کمک کند، بلکه هدف این نظریه، این است که به انسان‌ها یادآور شود که لزومأ بررسی روندهای گذشته از یک حادثه و اتفاق و علوم آمار و احتمال به تنهایی نمی‌توانند برای پیش‌بینی حوادث آینده تسهیل‌کننده باشند و باید همیشه دید مؤثری نسبت به حل مسایل از پیش تعیین نشده داشت که به واسطه آن از وقوع بحران جلوگیری کرد و بتوان در بدترین شرایط، بهترین تصمیم را اتخاذ نمود.
طالب در ادامه کتاب خود به این موضوع اشاره می‌کند که بانک‌ها و مؤسسات مالی نسبت به پدیده قوی سیاه بسیار آسیب‌پذیر هستند و در صورتی که نتوانند در مقابل حوادث غیرقابل پیش‌بینی اقدام مؤثر و به موقعی انجام دهند، متحمل زیان‌های سنگینی خواهند شد.
بنابراین همیشه نمی‌توان از روش‌ها و راه‌حل‌های پیشین برای حل مسایل استفاده کرد، چرا که هر شرایط و پیشامدی، راه حل مختص به خود را دارد. در این شرایط، بهترین کاری که می‌توانید انجام دهید، این است که بفهمید نمی‌توانید پیش‌گویی‌های مطلق و ثابتی داشته باشید.
به روز کردن اطلاعات در مورد موضوعاتی که ما را با خود درگیر کرده است، به ما کمک می‌کند تا در صورت بروز حادثه‌ای غیرقابل پیش‌بینی و مواجهه با قوی سیاه، غافلگیر نشویم و بهترین تصمیمات را اتخاذ نماییم.
قوی سیاه در کسب و کار
با توجه به توضیحاتی که در بالا ارایه شد، برای آن که بتوان در شرایط نااطمینانی و ریسک، بهترین تصمیمات سرمایه‌گذاری را اتخاذ کرد و به سود رسید، باید بازاری که در آن فعالیت سرمایه‌گذاری انجام می‌دهیم را به طور دقیق بشناسیم. سپس نوسانات قیمتی مرتبط با بازار را شناسایی کنیم. سپس یک استراتژی مناسب با شرایط پیش رو را انتخاب کنیم و آن را پیاده‌سازی نماییم. به این ترتیب، می‌توانیم از پیامدهایی که قوی سیاه ممکن است برای کسب و کار ما ایجاد کند، به نفع خود استفاده کنیم.
توجه به این نکته ضروری است که پدیده قوی سیاه قابل پیش‌بینی نیستند، بنابراین باید از طریق اتخاذ استراتژی قوی سیاه، تأثیر اتفاق‌های پیش‌بینی نشده را کاهش داد و به این ترتیب، به سود رسید.
اما وقتی از استراتژی قوی سیاه حرف می زنیم، منظورمان چیست؟
با توجه به این نکته که برخی رویدادها قابل پیش‌بینی نیستند، ما باید فرض کنیم که بازارهای مالی شرایط ثابت و پایداری ندارند و هر لحظه ممکن است که کارایی خود را از دست بدهند. در چنین شرایطی، ریسک موجود و احتمالی آینده را در معاملاتمان لحاظ کرده‌ایم و به این ترتیب، در صورت وقوع هر گونه پیشامد ناگهانی، می‌توانیم از سرمایه خود محافظت کنیم.
سخن آخر
همیشه این نکته را به یاد داشته باشید، این که تاکنون قوی سیاه را ندیده‌اید به معنی عدم وجود آن نیست و همیشه احتمال وقوع یک پیشامد غیرمنتظره و غیرقابل پیش‌بینی وجود دارد. نکته مهم این است که پس از پیش آمدن پدیده قوی سیاه، باید آن را پذیرفت.
غیرقابل پیش‌بینی بودن پدیده قوی سیاه، محدودیت‌هایی را برای تصمیم‌گیرندگان به همراه دارد که می‌تواند آسیب‌زا باشد. بنابراین باید استراتژی مناسبی برای مقابله با این شرایط در نظر بگیریم و بعد از وقوع، آن را بپذیریم.
به یاد داشته باشیم که همیشه علوم آمار و احتمالات و بررسی روندهای گذشته نمی‌تواند به ما در تصمیم‌گیری کمک کند و همیشه احتمال وقوع خطا و یا رویداد غیرمنتظره وجود دارد. بنابراین به کارگیری آمار، براساس مشاهدات پیشین، برای پیش‌بینی پدیده قوی سیاه، مفید و کاربردی نخواهد بود و ممکن است لطمات جبران‌ناپذیری را بر سرمایه‌گذاری‌های انجام شده توسط ما و کسب و کارمان وارد کند.
توجه: با وجود اینکه دو صرافی کوینکس و کوکوین هر دو فعلا بدون نیاز به تغییر IP فعالیت می‌کنند اما بهتر است برای امنیت بیشتر از IP ثابت خارج از ایران استفاده کنید.
اولین باشید که نظر می دهید