دو راهی سهام دلاری یا غیر دلاری یکی از مهم‌ترین ابهامات پیش‌روی سرمایه گذاران در بازار سهام است. نرخ دلار جزء فاکتورهای اصلی و تاثیرگذار در اقتصاد ایران است و بازار سهام نیز از این قاعده مستثنی نبوده و نیست! در واقع اگر مفهوم سهام دلاری و غیر دلاری را کاملا درک کنیم، با توجه به روند نرخ ارز می‌توانیم آگاهانه‌تر سرمایه گذاری کنیم و بالطبع، سود بیشتری نیز بدست می‌آوریم. به جهت اهمیت زیاد این مبحث، در این مقاله به‌صورت اختصاصی به تشریح این مفاهیم می‌پردازیم و در نهایت، فهرست کوتاهی از مهم‌ترین صنایع و شرکت‌های مرتبط با دلار ارائه می‌کنیم.
فهرست این مقاله
تاثیر دلار و تورم بر بازار سهام ایران
در مقاله «رابطه بورس و دلار» به‌طور کامل نحوه تاثیرگذاری نرخ ارز در بازار سهام را بررسی کردیم. بر اساس داده‌های تاریخی بلندمدت بازارهای سهام و ارز، یک همبستگی (کورلیشن) مثبت بین این بازارها وجود دارد. از دلایل اصلی وجود این همبستگی، می‌توان به پدیده تورم و ماهیت فعالیت شرکت‌ها اشاره نمود. به‌طور کلی، رشد قیمت دلار موجب افزایش قیمت‌ها در کلیت بازار سهام (با محوریت شرکت‌های صادراتی و اصطلاحا سهام دلاری) می‌شود و تاثیر مثبتی بر بازار سهام می‌گذارد. البته باید توجه داشته باشید که رشد قیمت ارز دلیل قطعی برای افزایش قیمت سهام نیست و بسته به شرایط اقتصاد، بازار سرمایه و فاکتورهای سیاسی، عوامل دیگری نیز تاثیرگذارند.
سهام دلاری چیست؟
شرکت‌هایی که در بازار سهام پذیرفته می‌شوند، معمولا از صنایع مختلف بوده و ماهیت متفاوتی نظیر تولیدی، بازرگانی و سرمایه گذاری دارند. بسته به این عوامل، برخی شرکت‌ها با مشتریان خارجی و بازارهای غیرداخلی سروکار دارند. اگر فروش و قیمت‌گذاری محصولات یا خدمات شرکت بر اساس دلار انجام شود، در اصطلاح بازاری به آن شرکت‌ها «صادرات محور» و به سهام آن‌ها «سهام دلاری» گفته می‌شود. معمولا زمانی که از سهام دلاری صحبت می‌کنیم، شرکت‌های صادراتی حاضر در بازار سهام در ذهن افراد تداعی می‌شود. به‌طور کلی، شرکت‌هایی که محصولاتشان را به خارج از کشور صادر می‌کنند، در پروژه‌های خارجی خدمات (مثلا فنی و مهندسی) ارائه می‌نمایند یا مواد اولیه و تجهیزات روزمره آن‌ها از سایر کشورها تامین می‌شود، سهام دلاری محسوب می‌شوند.
رشد قیمت صادراتی‌ها همگام با افزایش قیمت دلار
قیمت سهام شرکت‌های صادراتی رابطه مستقیمی با نرخ دلار دارد. اگر قیمت دلار در بازار داخلی افزایش یابد، این شرکت‌ها می‌توانند ارز حاصل از فروش کالا یا خدمات خود را با نرخ بالاتری به ریال تبدیل کنند و بنابراین، از محل رشد قیمت فروش محصول منتفع می‌شوند. از طرف دیگر، افزایش قیمت ارز همگام با ایجاد موج‌های تورمی در سطح جامعه است و در نهایت، افزایش قیمت دارایی‌ها (ناشی از رشد نرخ دلار) نیز تاثیر مثبتی روی سهام دلاری می‌گذارد. برآیند شرایط فوق یعنی افزایش درآمد و قیمت دارایی‌ها، منجر به رشد قیمت سهام شرکت در بازار بورس می‌شود (البته در حالت عادی بازار). در طرف مقابل، اگر قیمت ارز کاهش یابد، این شرکت‌ها باید ارز صادراتی خود را با قیمت پایین‌تری به‌فروش برسانند و این شرایط، تاثیر منفی روی درآمد عملیاتی شرکت دارد.
نکته مهم:
در مورد سهام دلاری توجه داشته باشید که برخی از شرکت‌ها صادرات محور نیستند و بالعکس، واردات محور هستند؛ یعنی مواد اولیه تولید خود را از خارج از کشور تامین می‌کنند. در نتیجه افزایش قیمت ارز روی این شرکت‌ها تاثیر منفی می‌گذارد؛ زیرا منجر به افزایش هزینه تولید می‌شود. روند نزولی در بازار ارز معمولا برای شرکت‌های واردات محور یک فرصت مناسب برای واردات مواد اولیه است تا بتوانند محصولات (یا خدمات) خود را با هزینه کمتری تولید کنند و از این راه، حاشیه سود خود را افزایش دهند.
سهام غیر دلاری چیست؟
قطب مخالف سهام دلاری، سهام غیردلاری است! مواد اولیه این شرکت‌ها از داخل کشور تامین می‌شود و همچنین، محصولات و خدماتشان را نیز در بازار داخل عرضه می‌کنند؛ بنابراین این شرکت‌ها وابستگی مستقیمی با نرخ دلار ندارند. به بیان ساده، این شرکت‌ها مواد اولیه را بر اساس ریال تهیه می‌کنند و محصولات خود را نیز عموما در بازار داخل (فروش ریالی!) به‌فروش می‌رسانند؛ در نتیجه نوسانات نرخ ارز در فرآیندهای عملیاتی شرکت تاثیر چشمگیری ندارد. در مورد شرکت‌های غیر دلاری توجه داشته باشید که برخی از این شرکت‌ها به‌دلیل محدودیت‌های داخلی، مجبور به تامین بخشی از مواد اولیه یا تجهیزات تولیدی خود از خارج کشور هستند و این هزینه‌ها را باید به دلار پرداخت کنند؛ هر چقدر مقدار این هزینه‌های دلاری بیشتر شود، تاثیرپذیری شرکت از نرخ ارز افزایش می‌یابد (در این حالت رشد قیمت دلار، تاثیر منفی دارد و کاهش قیمت ارز، تاثیر مثبت می‌گذارد).
سهام دلاری بخریم یا غیر دلاری؟
عکس
هدف اصلی و اولیه تمام افرادی که در بازارهای مختلف سرمایه گذاری می‌کنند، کسب سود و سپس حفظ ارزش سرمایه است! سرمایه گذاران بازار سهام نیز با استفاده از روش‌های مختلف درصدد تشخیص فرصت‌های معاملاتی سودآور هستند. در مقاله «رابطه بورس و دلار» با استفاده از داده‌های تاریخی اثبات کردیم که سرمایه گذاری در بازار سهام نسبت به خرید دلار، سودآوری بیشتری دارد. بنابراین در پاسخ به این سوال که معمولا پرسیده می‌شود دلار یا سهام؟ پاسخ ما خرید سهام است!
پس از انتخاب بازار سهام به عنوان محل سرمایه گذاری، به این سوال می‌رسیم که آیا باید در صنایع و نمادهای دلاری سرمایه گذاری کنیم یا غیر دلاری؟!
برای پاسخ به این سوال، ۳ سناریو فرضی را در نظر می‌گیریم که می‌تواند استراتژی معاملاتی ما را بر اساس وضعیت بازار ارز تعیین کند:
– روند قیمت دلار صعودی
در این شرایط می‌توانیم سهام دلاری از نوع شرکت‌های صادرات محور انتخاب کنیم زیرا افزایش قیمت ارز موجب رشد درآمد و ارزش دارایی‌های شرکت می‌شود.
– روند قیمت دلار نزولی
کاهش قیمت ارز می‌تواند فرصت مناسبی برای خرید سهام شرکت‌های دلاری واردات محور باشد؛ چون در چنین شرایطی، هزینه تولید و ارائه خدمات این کسب‌وکارها معمولا کاهش می‌یابد و از همین طریق، پتانسیل رشد سود سازی وجود دارد!
– بازار ارز در وضعیت خنثی ( اصطلاحا با ثبات)
در این شرایط عامل نرخ ارز در شرایط بازار سهام تاثیر چندانی ندارد و احتمالا انتخاب کسب‌وکارهای غیر دلاری موفق که از لحاظ تجهیزات، مواد اولیه و فروش محصول وابستگی به نرخ دلار ندارند، مناسب‌ترین گزینه است.
مهم‌ترین صنایع و نمادهای دلاری و غیر دلاری
سخن آخر؛ ۲ نکته سرمایه گذاری بسیار مهم!
نحوه تاثیرپذیری از نرخ ارز صرفا یکی از عوامل مهم در انتخاب سهام است و صرفا نمی‌توان بر این اساس سرمایه گذاری کرد. بنابراین توجه به تحلیل بنیادی، تکنیکال، شرایط تابلویی و وضعیت صنعت، بسیار حائز اهمیت است.
در شرایط فعلی اقتصاد کشور، قیمت اغلب محصولات و خدمات مرتبط و حتی در بسیاری مواقع غیر مرتبط با قیمت ارز، تابع نرخ دلار است و معمولا با افزایش قیمت ارز، قیمت تمام کالاها و خدمات افزایش می‌یابد و در گرو وابستگی یا عدم وابستگی به نرخ دلار نیست!
توجه: با وجود اینکه دو صرافی کوینکس و کوکوین هر دو فعلا بدون نیاز به تغییر IP فعالیت می‌کنند اما بهتر است برای امنیت بیشتر از IP ثابت خارج از ایران استفاده کنید.
برای ورود به صرافی کوینکس حتما باید با IP خارج از ایران وارد شوید.
به این مقاله امتیاز دهید تا با کمک شما کیفیت آن را بسنجیم
اولین باشید که نظر می دهید