فهرست این مقاله
تسعیر ارز چیست؟
نرخ ارز خارجی (دلار، یورو و…) یعنی مقداری از واحد پولی ملی که برای به دست آوردن واحد پول کشور دیگر باید پرداخت شود. وجه مبادله‌ای میان یک شرکت مستقر در ایران و شرکتی در خارج از کشور، اغلب یک ارز رایج است؛ برای مثال دلار آمریکا به تبدیل ارز توسط شرکت‌ها به پول رایج کشور خود تسعیر می‌گویند؛ مثلاً شرکتی که در ایران مستقر است، هزار دلار بابت محصول خود از یک شرکت انگلیسی دریافت می‌کند. ثبت این هزار دلار در دفاتر حسابداری به ریال و همین‌طور تبدیل آن به پول رایج، تسعیر نام دارد. نرخ تسعیر عبارت است از نرخ تبدیل دو واحد پولی به یکدیگر (شامل انواع نرخ‌های برابری رسمی، قراردادی و غیره) که در فرایند تسعیر به کار گرفته می‌شود؛ به نحوی که نتایج آن عموماً با آثار تغییرات نرخ ارز بر جریان‌های وجوه نقد واحد تجاری و ارزش ویژه آن هماهنگی داشته باشد و این اطمینان را ایجاد کند که صورت‌های مالی، تصویری مطلوب از نتایج عملکرد ارائه می‌دهد. اگر عملیات مالی یک شرکت به ریال ثبت شود، باید تمام معاملات ارزی آن به ریال تبدیل گردد. این تبدیل واحد پولی را تسعیر ارز می‌گوییم. تسعیر ارزی درواقع نوعی تجدید ارزیابی در دارایی‌های ارزی است. بدین‌صورت که ارزش ریالی دارایی‌های ارزی با نرخ‌های جدید محاسبه می‌شود. باید توجه داشت که فرقی اساسی میان تبدیل ارز و تسعیر وجود دارد؛ به این معنا که در تبدیل ارز، دارایی به‌طور واقعی از یک واحد پولی به واحد پول دیگری تغییر می‌کند، اما در تسعیر ارز، دارایی بدون تغییر باقی می‌ماند و تنها مبنای ارزیابی تغییر خواهد کرد.
معاملات ارزی به شرح زیر است:
خرید و فروش کالاها و خدماتی که قرار است بهای آن‌ها به ارز پرداخت یا دریافت شود.
استقراض یا اعطای تسهیلاتی که قرار است تسویه آن‌ها به ارز صورت بگیرد.
معاملات ناشی از قراردادهای ارزی اجرانشده که یک طرف آن واحد تجاری باشد.
معاملات مربوط به تحصیل یا فروش دارایی‌ها و تقبل یا تسویه بدهی‌ها به ارز
هدف از تسعیر
به‌کمک تسعیر ارز شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی می‌توانند میزان واقعی سود یا فروش خود را بررسی کنند. درواقع با تغییر نرخ ارز، صورت و عملکرد مالی این شرکت‌ها نیز تغییر می‌کند.
ثبت تسعیر ارز
واحد تجاری می‌تواند فعالیت‌های خارجی خود را از دو طریق انجام دهد. ممکن است معاملاتی را به ارز انجام دهد یا دارای عملیات خارجی باشد. موضوعات اصلی در حسابداری معاملات ارزی و عملیات خارجی عبارت از این است که چه نرخی برای تسعیر به کار گرفته شود و آثار مالی ناشی از تغییر نرخ ارز چگونه در صورت‌های مالی شناسایی شود. هدف این است که تسعیر معاملات ارزی و عملیات خارجی به نحوی صورت گیرد تا این اطمینان را ایجاد کند که صورت‌های مالی تصویری مطلوب از نتایج عملکرد واحد تجاری ارائه می‌دهند.
این مطلب را حتما بخوانید: معاملات عمده در بورس چیست؟برای انعکاس معاملات ارزی و عملیات خارجی در صورت‌های مالی واحد تجاری باید معاملات ارزی و صورت‌های مالی عملیات خارجی به واحد پول گزارشگری (ریال) تسعیر شود. موضوعات اصلی در حسابداری معاملات ارزی و عملیات خارجی عبارت از این است که چه نرخی برای تسعیر به کار گرفته شود و آثار مالی ناشی از تغییر نرخ ارز چگونه در صورت‌های مالی شناسایی شود. در کشور ما به‌دلیل بالابودن نسبی نرخ تورم سالیانه و در نتیجه آن کاهش ارزش پول ملی، تقریباً همه واحدهای تجاری از جمله واحدهایی که به واردات یا صادرات می‌پردازند، درگیر این مسئله هستند.
برای ثبت تسعیر، در تاریخی که معامله اولیه انجام می‌شود، ابتدا ثبت اولیه معامله ارزی براساس نرخ ارز به ریال و سپس در برنامه حسابداری بر مبنای نوع معامله که فروش یا خرید بوده ثبت می‌شود. هدف این است که تسعیر معاملات ارزی و عملیات خارجی به نحوی صورت گیرد که نتایج آن با آثار تغییرات نرخ ارز بر جریان‌های وجوه نقد واحد تجاری و ارزش ویژه آن هماهنگی داشته باشد.
در صورت‌های مالی تسعیر در دو دسته از اقلام نمود می‌یابد:
اقلام پولی (مانند موجودی نقد، سپرده کوتاه‌مدت و اوراق مشارکت) تغییر نرخ تسعیر ارز در این اقلام اثرگذار است و می‌تواند به سود یا زیان برای شرکت‌ها منجر شود.
اقلام غیر پولی (مانند موجودی کالا، پیش‌پرداخت یا پیش‌دریافت) تغییر نرخ تسعیر ارز در این اقلام اثر ندارد.
روش های تسعیر ارز
برای محاسبه نرخ ارز به‌طورکلی ۳ روش اصلی وجود دارد که حسابداران از آن‌ها استفاده می‌کنند.
تسعیر روزانه
در این روش، حسابداران عملیات تسعیر نرخ ارز را براساس نوسانات روزانه نرخ ارز انجام می‌دهند؛ بنابراین این روش دقت بالایی دارد.
تسعیر ماهانه یا در دوره مالی مشخص
در این روش، حسابدار هر ماه یا در هر دوره مالی تسعیر نرخ ارز را محاسبه می‌کند.
تسعیر سالانه
در تسعیر سالانه، نرخ ثابتی در طول سال برای ثبت نرخ معاملات شرکت در نظر گرفته می‌شود. در انتهای سال، مانده‌های حاصل از معاملات تسعیر شده و سود و زیان حاصل از تسعیر ارز شرکت محاسبه می‌شود. این روش در مقایسه با دو روش قبل، دقت کمتری دارد.
تأثیر نرخ ارز بر شرکت‌ها
اگر شرکت‌ها عموماً واردکننده باشند، با توجه به اینکه پرداخت‌های آن‌ها با ارز خارجی است، درصورت افزایش نرخ ارز متضرر می‌شوند و این مورد درباره شرکت‌های صادراتی بالعکس است؛ بدین‌معنا که اگر نرخ ارز افزایش پیدا کند، با توجه به اینکه این شرکت‌ها ارز دریافت می‌کنند، از این موضوع منتفع می‌شوند. بسیاری از بانک‌ها نیز به‌دلیل مراودات خارجی تحت تأثیر نرخ تسعیر ارز هستند. اگر بانک‌ها دارایی‌های ارزی داشته باشند، از افزایش نرخ تسعیر منتفع می‌شوند و در صورتی که بدهی‌های ارزی آن‌ها از دارایی‌های ارزی‌شان بیشتر باشد، این امر تأثیر منفی خواهد داشت. هریک از بانک‌ها برخی دارایی‌های ارزی بلوکه‌شده در خارج از کشور دارند که از محل آن‌ها، سود و زیانی شناسایی می‌شود؛ درحالی‌که با تغییر نرخ تسعیر، این رقم به نسبت رقم قبلی، سود هر سهم را به‌صورت دفتری بالاتر می‌برد که البته این سود قابل‌توزیع نیست، اما اوضاع بانک‌ها را به لحاظ ترازنامه‌ای بهبود می‌بخشد؛ به‌ویژه اینکه بانک‌هایی که مازاد ذخیره ارزی دارند، می‌توانند بهره بیشتری از این تغییر نرخ تسعیر ببرند.
همچنین در بسیاری از بانک‌ها که شعب خارج از کشور دارند، مقدار زیادی از دارایی‌های ارزی، مشکوک الوصول-معوق است، اما بانک هر سال با استفاده از تسعیر نرخ ارز، از محل این دارایی‌های مشکوک‌الوصول-معوق، سود شناسایی می‌کند و به همین دلیل بانک‌ها هر سال به‌شدت به دنبال بازنگری در نرخ تسعیر ارز هستند. همچنین در بسیاری از سال‌ها برخی بانک‌ها با داشتن پوزیشن منفی ارزی، در حال شناسایی سود تسعیر هستند که محل ابهام گسترده‌ای است. متأسفانه سودهایی که بانک‌ها طی چند سال اخیر شناسایی کردند، کیفیت چندانی نداشته است. تحقیقات نشان می‌دهد بین سود و زیان ارز و اندوخته ارزی شرکت با بازده سهام و سودآوری آتی، ارتباط مستقیم و معناداری وجود دارد و ارتباط تغییرات ارزی با بازده سهام و سودآوری آتی معکوس و معنادار است.
مبلغ سود و زیان ناشی از تسعیر ارز شناسایی‌شده در سود و زیان دوره تحت سرفصل «خالص سایر درآمدها و هزینه‌های عملیاتی» یا «خالص سایر درآمدها و هزینه‌های غیر عملیاتی» افشا می‌شود.
زیان حاصل از تسعیر ارز براساس اصول متداول حسابداری مشروط بر اتخاذ یک روش یکنواخت طی سال‌های مختلف از طرف مؤدی جزو هزینه‌های قابل‌قبول است.
چطور با تخفیف کارمزد در صرافی های رمز ارز ثبت نام کنیم؟
overflow:hidden;padding:10px 5px;word-break:normal;}.tg th{border-color:black;border-style:solid;border-width:1px;font-family:Arial, sans-serif;font-size:14px;font-weight:normal;overflow:hidden;padding:10px 5px;word-break:normal;}.tg .tg-0lax{text-align:left;vertical-align:top}]]>
توجه: با وجود اینکه دو صرافی کوینکس و کوکوین هر دو فعلا بدون نیاز به تغییر IP فعالیت می‌کنند اما بهتر است برای امنیت بیشتر از IP ثابت خارج از ایران استفاده کنید.
برای ورود به صرافی کوینکس حتما باید با IP خارج از ایران وارد شوید.
به این مقاله امتیاز دهید تا با کمک شما کیفیت آن را بسنجیم
اولین باشید که نظر می دهید