آلبرت انشتین: «جهانی که ما برای خودمان ساخته‌ایم، نتیجه تفکراتمان است. نمی‌توانیم این دنیا را بدون تغییر طرز تفکرمان تغییر دهیم.»
ذهن از چنان قدرتی برخوردار است که تنها از طریق تخیل فرد را در شرایطی می‌گذارد که به آن فکر می‌کرده است. به همین دلیل است که باید به دنبال راهی برای کنترل ذهن بگردیم. حتما برایتان اتفاق افتاده یا کسانی را دیده‌اید که مثلا برای کنسل کردن قرار ملاقاتشان به دروغ می‌گویند مریض هستند و چیزی نمی‌گذرد که بیمار می‌‌شوند. جالب‌تر از همه اینکه معمول اتفاق بد به وقوق می‌پیوندند تا اتفاقات خوب. شاید به این دلیل است که در اکثر مواقع اعتقاد داریم که این اتفاق خواهد افتاد حتی اگر عقیده هم نداشته باشیم پتانسیلش بسیار بیشتر از اتفاقات خوشایند است.
ارل نایتنگل، روان‌شناس و نویسنده معروف آمریکایی، در این باره می‌گوید:«هرچه ما در ناخودآگاه ذهن خود بکاریم و با تکرار از آن تغذیه کنیم، یک روز به واقعیت تبدیل می‌شود.» این داستان همواره در مورد هر چیزی چه خوب چه بد اتفاق می‌افتد.
سرفصل‌های این مقاله
اصول مهم برای کنترل ذهن
گاهی نیز شخصی در نزدیکی شما خمیازه می‌کشد به طور غیرارادی شما نیز خمیازه می‌کشید. ممکن است در آن لحظه شما بر خمیازه کشیدن تمرکز نکرده باشید یا شاید به اندازه کافی و مفید استراحت کرده باشید، اما مسئله اینجا است که ضمیر ناخودآگاه یا ذهن نیمه هوشیار شما از طریق چشم از این اتفاق ناخوشایند با اطلاع شده و شما را با خمیازه‌های پی‌درپی غافل‌گیر میکند.
همه ما هر روزه کارها و فعالیت‌‌های زیادی انجام می‌دهیم و هرکدام قسمتی از مغز و ذهن و احساسات مارا درگیر به خود میکند، شغل برخی ممکن است ایجاب کند که در ارتباط با افراد زیادی با اخلاق، روحیات، نحوه برخورد و فرهنگ متفاوت باشند، برخی ممکن است دورکار باشند و با افراد زیادی ارتباط نداشته باشند مگر تلفنی یا مکاتبه‌ای یا ممکن است خانه‌دار باشند و مشغول انجام وظایف سنگین خانه‌داری باشند.
ارتباط انسان با دیگران یا با خودش تاثیرات مثبت و منفی مختلفی بر روحیه و ذهن او می‌گذارد. در ادامه به بررسی برخی از تکنیک‌های مهم برای کنترل ذهن می‌پردازیم.
۱. افکارتان را نشخوار نکنید
یکی از آشناترین عادت‌های ذهن انسان نشخوار کردن بعضی افکار است که شرایط روحی شخص را از آن چیزی که در واقع هست بدتر میکند. اگر به دنبال راهی برای کنترل ذهن خود می‌گردید اول باید روی برطرف کردن این موضوع، تمرکز کنید؛ مثلا زمانی که ارباب رجوعی برای انجام کارش به شما مراجعه کرده و رفتار مناسبی نداشته یا شخص شما به عنوان ارباب رجوع به اداره‌ای مراجعه کرده‌اید و فرد مسئول رفتاری دور از احترام با شما داشته است.
اولین اتفاقی که پس از ترک محل در ذهن اغلب افراد می‌افتد مرور اتفاقاتی است که افتاده من چه گفتم او چه گفت، حتی تجربه ثابت کرده که بعد از گذر یک هفته پاسخ‌‌های جالب و به قول معروف دندان‌شکنی به ذهن فرد می‌رسد. اما یک بار با خود منطقی فکر کنید کسی به جز خود شما در این میان آسیب می‌بیند؟ خیر!
کسی که پیوسته به موضوعات آزادهنده‌ای که برایش اتفاق افتاده مرور میکند یا حتی اتفاقاتی را که نیفتاده در ذهنش می‌سازد، گویی زندانی نامرئی دور خودش می‌سازد؛ همانطور که فرانکلین روزولت گفته است:
«انسان‌ها زندانی سرنوشت خود نیستند بلکه تنها زندانی افکار خود هستند.»
چه راهی را پیش بگیریم تا افکارمان را نشخوار نکنیم؟
اگر خودتان را دوست دارید کمی منطقی باشید، منطقی به معنای واقعی آن، نه آن چیزی که بعضی افراد از آن به عنوان منطق یاد میکنند. وقتی نشخوار کردن در حال وقوع است خودتان را به دست ذهنتان نسپارید بلکه کنترلش را به دست بگیرید.
ذهن، جزئی از شما است. خودتان را با چیزهای مختلف سرگرم کنید، با کارهایی که تمرکزتان را به سمت خودشان جلب میکنند. مثل بازی. چقدر بازی می‌کنید؟ در هر سنی انسان احتیاج به بازی کردن دارد خواه بازیهای فیزیکی خواه بازیهای الکترونیکی.
بازی‌‌هایی مثل لوماسیتی (Lumosity) و الویت (Elevate) که هم نسخه اندروید و هم نسخه iOS آن موجود است بازیهای پرطرفدار و جالبی هستند که علاوه بر سرگرم کردن شما به تمرکزتان نیز کمک میکنند.
یکی از بهترین راه حل‌ها برای مقابله با نشخوار افکار که به شخصه آن را ثمربخش می‌‌دانم، این است که گاهی دقیق شرایطی را تصور کنید که ممکن است بعدا شما را درگیر افکار سمی کند. خود را در آن شرایط بگذارید خود را بسنجید باور کنید که اتفاق افتاده و حالا شما باید خودتان و اوضاع را کنترل کنید.
به خودتان اجازه بدهید که مقابله کردن با اتفاقات را در همان لحظه انجام دهد نه پس از آن. همان طور که گفته می‌شود باید در هنگام عصبانیت یا به طور کل هر وضع ناخوشایندی بر خود مسلط باشید، بعد از آن نیز باید بر خود مسلط باشید. اعتدال کلید شما برای موفقیت در این امر است؛ بیش از حد فکر کردن نیز شما را به دردسر می‌‌اندازد.
۲. احساساتی نشوید
خشم، نگرانی و حتی خوشحالی احساسات و هیجانات طبیعی انسان هستند که تا حدود زیادی قدرت تفکر منطقی و توانایی کنترل ذهن را از انسان می‌گیرند. می‌پرسید چگونه؟ شنیده‌اید که می‌گویند به حرف‌های زمان عصبانیت و قول‌های افراد زمان شادی اهمیت ندهید؟!
یکی از راه‌کارهایی که نتیجه‌اش ثابت شده، تلقین است. گاهی با خود تکرار کنید که باید در هر شرایطی خونسرد باشید.
۳. انتظارات به جا از خودتان داشته باشید
هر گاه صحبت از توقع انسان از خودش می‌شود ناخودآگاه به یاد جملات زیبای جین وبستر، نویسنده مشهور کتاب بابالنگ‌دراز میفتم:
«برخی زندگی نمی‌کنند، مسابقه دو گذاشته‌اند. می‌خواهند به هدفی که در افق دوردست دارند برسند. در حالی که نفس‌هایشان به شماره افتاد. می‌دوند و زیبایی اطراف خود را نمی‌بینند.»
دو چیز توجه خواننده را درهنگام خواندن این جملات به خود جلب میکند؛
۱) نفس‌های آن افراد مذکور به شماره افتاده است. انگار برخی حاضرند به هر قیمتی به هدفشان برسند؛ تلاش و پافشاری بر سر هدف واقعا عالی است اما به چه قیمتی؟ به قیمت از دست دادن زیبایی‌هایی که روح‌بخش‌اند؟! هیچ انسانی نمی‌تواند زیبایی‌ها را ازخود دریغ کند و سپس با روحی خسته به هدف برسد. قدم‌های آخر رسیدن به هدف به انرژی بیشتری احتیاج دارند پس باید روح را تقویت کرد.
۲) چطور می‌شود به هدفی رسید که برای آن ساخته نشده‌ایم؟ چطور وقتی برای کاری ساخته نشده‌ایم می‌توانیم در آن موفق شویم. اگر در مسیر درست قدم برداریم می‌دانیم که خواهیم رسید.
ره‌رو آن نیست که گه تند و گهی خسته رود، ره‌رو آن است که آهسته و پیوسته رود
«سعدی»
شناخت فردی کمک کنندست
وقتی شناخت درستی از خودتان داشته باشید در هنگام ناکامی‌ها و شکستها هرگز خودتان را سرزنش نمی‌کنید. اما بارها دیده‌ایم بعد از یک شکست کوچک برخی افراد به خود سرکوفت می‌زنند و خود را در همه امور ناتوان خطاب میکنند در صورتی که گاهی بعضی از شکستها در یک قدمی موفقیت اتفاق می‌افتد. البته فراموش نکنید که هر که را بهر کاری ساختند.
ریشه بسیاری از افکار سمی انسان بی‌‌منطقی او است. اگر روزی در رقابتی شکست خوردید خود را سرزنش نکنید، اول خودتان قاضی خودتان باشید، آیا به اندازه کافی تلاش کرده بودید؟ آیا می‌‌دانید کجای مسیر را اشتباه رفته‌‌اید؟ به جای نشستن و افسوس خوردن و افکار منفی به فکر چاره و کنترل ذهن خود باشید.
هدفی را که در رسیدن به آن ناکام مانده‌اید، بنویسید. همه اقداماتی را که انجام داده‌اید، بنویسید. حتما ذکر کنید که در مسیر رسیدن به هدف در چه وضعیت روحی قرار داشته‌اید. آیا به اندازه کافی به خودتان و توانایی‌هایتان ایمان دارید؟ آیا ایمان دارید که اگر در مسیر درست قدم بگذارید به مقصد خواهید رسید؟
۴. به خودتان ایمان داشته باشید
بودا می‌گوید:
«ذهن همه چیز است، به هر چیز فکر کنید به همان تبدیل می‌شوید.»
پس به جای منفی‌اندیشی، مثبت بیندیشید. چطور؟ خواهیم گفت.
یکی از سمی‌ترین افکاری در ذهن بعضی انسان‌ها وجود دارد، این است که با خود می‌گوید:
«من نمی‌توانم.» «من برای این کار ساخته نشده‌ام.» «ما رو چه به این کارها.»
قطعا با تکرار جملات منفی مثل جملات بالا ذهن نیمه‌هشیار شما باور خواهد کرد که توانایی برای انجام هیچ کاری ندارید، همین انرژی را صرف تکرار کردن جملات مثبت کنید.
اگر باور ندارید زندگی‌نامه افراد موفق را بخوانید
ایلان ماسک صاحب شرکت Space X و مدیر عامل اجرایی شرکت Tesla به ترتیب شرکت تولید صنایع هوافضایی-تجاری در آمریکا و شرکت تولید خودروهای برقی و قطعات مورد نیاز ترن در آمریکا کودکی خوبی نداشت.
او از سوی پدر مورد آزار و اذیت قرار می‌گرفت، حتی در مدرسه نیز همکلاسی‌هایش او را کتک می‌‌زدندن تا حدی که کارش به بیمارستان می‌کشید. اما امروز او یکی از سرمایه‌داران تاثیرگذار و به نام در ایالات متحده و پدری موفق است.
لبخند بزنید، مثبت بیندیشید و به دنبال کنترل ذهن خود باشید. اجازه دهید تا موج فرکانس‌های مثبت طبیعت به سمت شما به حرکت بیفتد. هرگز اجازه ورود به انسان‌های منفی به زندگی‌تان ندهید و تا حد امکان از آنان دوری کنید. اطرافیانتان در موفقیت شما بسیار موثرند.
۵. قدرت واژه‌ها را دست کم نگیرید
«باید منتظر بدتر از اینا باشیم.» خودتان دارید اوضاع بدتر را طلب می‌کنید، این پیش‌بینی نیست. «دیگه بدتر از این نمی‌شه.» شاید توجه نکرده باشید ولی این جمله تماما بدترین اتفاقات دنیا را به سمت شما جذب میکند.
یکی از بدترین شکنجه‌‌های قرون وسطا این بود که به بدن شخص عسل می‌مالیدند و او را در چاله‌ای قرار می‌دادند. دقیقا کاری که شما با خودتان می‌کنید همین است. آیا دوست دارید افکار منفی مانند موریانه و مورچه روح شما را ذره ذره از بین ببرد؟
پس پیشداوری نکنید. اصلا زندگی‌تان را بر پایه احتمالات پیش نبرید، آینده‌نگری با پیشداوری متفاوت است.
آینده‌نگری بر پایه شواهد و دلایل منطقی و آشکار است. اما پیشداوری فقط برا پایه اضطراب‌ها و امور بی‌منطق است. مثل زمانی که دانش‌آموزی اسم درسی را در کتاب فیزیک خود می‌بیند و با خود می‌گوید درس سختی است از پسش برنمی‌‌آیم. جیم ران، کارآفرین و سخنران و نویسنده انگیزشی بزرگ آمریکایی با تاکید بر قدرت واژه‌ها در این باره می‌گوید:
«من پی برده‌ام که وقتی به چیزی فکر می‌کنید و چیزی را که واقعا می‌خواهید، به زبان بیاورید، ذهن شما به صورت خودکار شما را در آن مسیر قرار میدهد. بعضی اوقات کافی است تا چند واژه را در ذهنتان تغییر که زندگی‌تان به مسیر بهتری برود.»
۶. مشغول باشید
پیوسته خود را مشغول به انجام کاری ارزشمند نگه دارید. مشغولیت به شما اجازه نمی‌دهد تا افکار منفی و تخریب‌‌گر به ذهن شما خطور کند. مثلا وقتی در حال تمیزکاری منزل هستید و همزمان به موسیقی مورد علاقه‌تان گوش می‌‌دهید، در واقع بر آن متمرکز شده‌اید و ذهن شما وقتی برای گوش کردن به ندای منفی‌گرای درونتان ندارد.
۷. منطقی باشید
به طور کلی باید گفت یکی از مهم‌ترین مواردی که برای کنترل ذهن خودتان باید پرورشش بدهید، منطق شما است. منطق کمک میکند تا توقع خود را پایین بیاورید، چه توقع از خودتان چه دیگران. باید قبول کنید که هر کسی توانایی و استعداد خاصی دارد.
۸. هرگز نگران آینده نباشید
در حال زندگی کنید و حال را بسازید و حال مانند آجرهایی است که آینده را می‌سازند. بارهای سنگین ذهنی مثل اینکه چه اتفاقاتی ممکن است در آینده رخ دهد، یا ماشین یا خانه‌ای می‌خواهید خریداری کنید اما سرمایه کافی ندارید یا هر کاری که انسان قدرت حمل باری به آن سنگینی ندارد، همه این سنگینی‌‌ها را باید به عهده کسی گذاشت که قدرتمند است و با درایت خود همه امور را به خوبی مدیریت میکند. تنها کسی که از پس تحمل این بار سنگین برمی‌آید خدا است.
۹. درست نفس بکشید و کنترل ذهن را تجربه کنید
تنفس کاری است که بدن ما به طور خودکار انجام میدهد و ما هیچ آگاهی رو آن نداریم، اما فراموش نکنید نحوه نفس کشیدن را می‌توان اصلاح کرد. دلیل بیشتر مشکلات فیزیکی ما که در نهایت بر روی روحیه و ذهن ما تاثیر می‌گذارد، نحوه تنفس ما است.
گاهی فراموش می‌کنیم نفس‌های عمیق بکشیم. تنفس سطحی باعث سردرد و بسیاری از مشکلاتی می‌شود که با کمی تحرک (حرکات کششی آرام) و تنفس بهتر برای اکسیژرسانی مناسب به اندام‌‌ها در نتیجه باید دم عمیق از بینی و بازدم از دهان انجام شود. از نر‌م‌افزار گوشی همراه headspace برای تصحیح تنفس خود کمک بگیرید. فراموش نکنید ورزش منظم روزی ۱۵ دقیقه روحیه را شاداب میکند.
سخن آخر
«مولانا»: آن چه در جستن آنی، آنی
توجه: برای انجام معامله در بایننس حتما با آی پی خارج از ایران (کشورهایی مثل ترکیه، فنلاند، سنگاپور و روسیه) وارد شوید!
به این مقاله امتیاز دهید تا با کمک شما کیفیت آن را بسنجیم
اولین باشید که نظر می دهید